Ijzerstapeling (hemochromatose)

Hemochromatose is een ziekte waarbij er teveel ijzer aanwezig is in het lichaam. Daardoor kan er ijzerstapeling ontstaan in de lever en andere organen. Er zijn twee soorten van deze ziekte:

• Primaire hemochromatose. Er wordt vanaf de geboorte meer ijzer uit voeding opgenomen dan er nodig is. Hierdoor ontstaan er klachten op volwassen leeftijd. Dit gebeurt doordat het lichaam het overschot aan ijzer tijdens de groei gebruikt.
• Secundaire hemochromatose. Dit wordt vaak veroorzaakt door een andere ziekte aan bijvoorbeeld het beenmerg of het bloed.

Het lichaam krijgt ijzer binnen via voeding. Er hoort een evenwicht te zijn tussen het ijzerverlies en de opname van ijzer, maar bij mensen met hemochromatose is dit evenwicht uit balans. U heeft dan meer ijzer dan u nodig heeft en het lichaam kan dit niet uitscheiden. Daardoor wordt het overschot aan ijzer opgeslagen. Dit gebeurt eerst in de lever, maar het kan ook in de gewrichten, de huid, de alvleesklier, het hart en de schildklier worden opgeslagen.

Vaak merkt u weinig tot niks als u ijzerstapeling heeft. Dit gebeurt vaak pas als er steeds meer ijzer in het lichaam komt. Dit gebeurt als u ongeveer 40 of 50 jaar oud bent. U krijgt dan last van de volgende klachten:

• Vermoeidheid.
• Buikpijn.
• Gewrichtspijn.
• Hartklachten.
• Erectieproblemen.
• Een donkerdere huid dan normaal.

Het is vrij lastig om een ijzervrij dieet te volgen, omdat veel voedingsmiddelen ijzer bevatten. Een risico van het volgen van een ijzerarm dieet is dat u vitamines en mineralen mist. Daarom kunt u het beste de volgende adviezen opvolgen als u last heeft van hemochromatose:

• Eet geen fruit en drink geen vruchtensappen tijdens het eten. Als u vitamine C-bevattende dranken of fruit binnenkrijgt, neemt het lichaam meer ijzer op. Neem in plaats daarvan 2 stuks fruit tussen de maaltijden door en gebruik geen vitamine C-supplementen.
• Eet niet teveel rood vlees. Deze bevatten namelijk veel makkelijk opneembaar ijzer.
• Drink thee tijdens het eten. Dit vermindert de opname van ijzer.
• Vermijd zwarte olijven en ontbijtgranen met toegevoegd ijzer. Deze bevatten namelijk ijzer als kleurstof.
• Vermijd zoveel mogelijk alcohol. Alcohol en een overschot aan ijzer zijn gevaarlijk voor de lever. Hierdoor heeft u meer kans op leverziekten.
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging en eet gevarieerd en gezond.

Neem contact op met uw huisarts als u last heeft van ijzerstapeling en u een kind wilt. Uw huisarts kan u doorverwijzen naar een erfelijkheidsarts.